Çernobil Faciası(Bilmeniz Gerektiğini Düşündüm)

Cernobil.
26 nisan 1986 - 21 yil once...

Belarus sınırına yakın, Ukrayna'nın kuzeyınde Kiev iline bağlı sehir.
Asıl ismi Pripyat olan sehir 1986'da cernobil reaktor kazasi nedeni ile bosaltilmistir.
Cernobil faciasi 26 nisan 1986 tarihinde gerceklesmistir. Sadece 4 numarali reaktor patlamistir.
bu olay isi denemesi sirasinda olmustur. Pripiyat sehrinde bir insan 4 gun kalirsa olmus olur.
İnsan vucudu en fazla 400 rontgene(eski radyasyon olcu birimi)dayanabilir. atmosferden her gun 1/2(yarim)
rontgene maruz kaliriz. 1972'de Ukrayna'daki (o donem Sovyet Rusya�nin bir parcasiydi) Kiev'in 140 km kuzeyinde kurulan
Cernobil Nükleer santrali'nde ortaya cikan kazaya,
her biri 1.000 megavat (mw) gucunde dort reaktordeki tasarim hatalari ile reaktorlerden birinde guvenlik sisteminin
devre dışı birakildigi bir sirada deney yapilmasi yol acti.

Deneyin yapilacagi 25 nisan 1986'da once reaktorun gucu yariya dusuruldu, ardindan da acil sogutma sistemi
ile deney sirasinda reaktorun kapanmasini onlemek icin tehlike aninda calismaya baslayan guvenlik sistemi devre disi birakildi.
26 nisan gunu saat 01:00'i biraz gece teknisyenler deneyin son hazirliklarini tamamlamak uzere ek su pompalarini calistirdilar.
bunun sonucunda gucunun yuzde 7'siyle calismakta olan reaktorde buhar basici dustu ve buhar ayirma tamburlarindaki
su duzeyi guvenlik sinirinin altina indi. Normal olarak bu durumda reaktorun guvenlik sistemine ulasmasi gereken
sinyaller de teknisyenler tarafindan engellendi. su duzeyini yukseltmek icin buhar sistemine daha fazla su aktarildi
ve saat 01:23'te deneyin fiilen baslatilmasi icin kosullarin olustuguna karar verildi. Deneyin amaci, reaktorun calismasi ansizin durduruldugunda, buhar tirbunlerinin
daha ne kadar sure calismayi surdureceklerini ve boylece ne kadar sure acil guvenlik sistemine guc saglayabileceklerini ogrenmekti.
Geri kalan oteki acil guvenlik sinyali baglantilarini da kestikten sonra türbinlere giden buhar akisi durduruldu. bunun sonucunda
dolasim pompalari ve reaktorun sogutma sistemi yavasladi. yakit kanallarinda ani bir isi yukselmesi goruldu ve yapim ozellikleri
nedeniyle reaktor tumuyle denetimden cikmis oldu. Tehlikeyi farkeden teknisyenler reaktorun durdurulmasini
saglamak amaciyla butun denetim cubuklarini derhal sisteme sokmaya karar verdiler. ama asiri derecede isinmis
bulunan reaktorlerde saat 01:24'te yani deneye baslanmasindan bir dakika sonra iki patlama oldu. bu patlamanin
ayrintilari tam olarak bilinememekle birlikte, denetim disi bir cekirdek tepkimesinin gerceklesmis oldugu anlasilmaktadir.
Üç saniye icinde reaktorun gucu %7'den %50'ye firladi. yakit parcaciklarinin sogutma suyuyla karsilasmasi,
suyun bir anda buhara donusmesine yol acti. olusan asiri buhar basinci reaktorun ve santral binasinin tepesini ucurdu.
Reaktordeki zirkonyum ve grafitin yuksek sicakliktaki buharla karsilasmasi sonucu olusan hidrojen yanarak
butun santrali atesler icinde birakti.